بررسی آسیبها و ارائه راهکارهای اخلاقی در رابطه با آثار فضای سایبری در تربیت دینی فرزندان
محمد نورمحمدی نجف‌آبادی؛ کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی و مشاور تحصیلی آموزش و پرورش شهرستان نجف آباد (نویسنده مسئول) Email: mnornajafabadi@yahoo.com
فریبرز صدیقی ارفعی؛ دکتری روانشناسی عمومی و استادیار گروه روانشناسی دانشگاه کاشان Email: fsa@maile.kashaneu.ac.ir
ابراهیم یاوریان؛ کارشناس مشاوره خانواده و مشاور تحصیلی آموزش و پرورش شهرستان نجف آباد
چکیده
فضای سایبری (اینترنت)، نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی است و با توجه به اینکه عمر خیلی زیادی ندارد، توانسته است به‌خوبی در زندگی مردم جا باز کند. یکی از راه‌های مهم تربیت دینی فرزندان، انعکاس مطالب دینی در مطبوعات و رسانه‌ها است. تربیت دینی فرایندی دوسویه میان مربی و متربی است که ضمن آن، مربی با بهره‌گیری از مجموعه عقاید، قوانین و مقررات دینی تلاش می‌کند تا شرایطی فراهم آورد که متربی آزادانه در جهت رشد و شکوفایی استعدادهای خود گام برداشته و به‌سوی هدف‌های مطلوب رهنمون شود. آنچه در خانواده در راستای تربیت دینی از اهمیت زیادی برخوردار است، توجه به ارزش‌ها به‌ویژه ارزش‌های دینی، خانوادگی، اجتماعی و همچنین توجه به آداب و اخلاق زندگی است.
هدف از انجام این پژوهش، بررسی آسیبها و ارائة راهکارهای اخلاقی در رابطه با آثار فضای سایبری در تربیت دینی فرزندان است که در آن، آثار و پیامدهای منفی اینترنت را در رابطه با آداب و اخلاق زندگی خانوادگی مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی را جهت مقابله با آسیب‌های اخلاقی فضای سایبر در تربیت دینی ارائه می‌نماید. اطلاعات این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و جستجو در پایگاه‌ها و منابع اطلاعات علمی اینترنتی گردآوری شده است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که گسترش فضاهای مجازی اینترنتی مانند سایر انواع دیگر تحولات و پیشرفت‌ها، پیامدها و آثار مثبت و منفی گوناگونی را در زمینه آداب و اخلاق زندگی خانوادگی کاربران این‌گونه فضاها ایجاد کرده است. از جمله پیامدهای مثبت فضای سایبری، تسهیل و تسریع ارتباطات و تبادل اطلاعات است؛ همچنین از جمله آسیب‌های اخلاقی فضای سایبری در تربیت دینی فرزندان می‌توان به مواردی همچون: تعارض ارزش‌ها، بازداری‌زدایی، اعتیاد به اینترنت، بحران هویت و اختلال در شکل‌گیری شخصیت، شکاف نسل‌ها، انحرافات اخلاقی و جنسی، افسردگی و انزوای فردی و اجتماعی، به خطر افتادن حریم خصوصی افراد، ازهم‌پاشیدگی بنیان خانواده، کاهش نقش خانواده به‌عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند و از بین رفتن حریم روابط اخلاقی بین فرزندان و والدین اشاره کرد.
واژگان‌کلیدی: فضای سایبر (اینترنت)، تربیت دینی، فرزندان، آسیب‌های اخلاقی اینترنت، راهکارها.
